Approach
Οι τεχνολογικές εξελίξεις, η παγκοσμιοποίηση και η διάχυτη αβεβαιότητα (VUCA world) κάνουν αναγκαία τη διαμόρφωση μιας εταιρικής κουλτούρας που διέπεται από προσαρμοστικότητα στις μεταβολές του περιβάλλοντος και καινοτομία.
Ιεραρχικά οργανωμένα συστήματα και άκαμπτες διαδικασίες δεν είναι πια σε θέση να αντιδράσουν έγκαιρα και αποτελεσματικά στις προκλήσεις ενός περιβάλλοντος το οποίο χαρακτηρίζεται από μεγάλη δυναμική και πολυπλοκότητα (Dynexity: Dynamics and Complexity).
Απαιτείται αλλαγή νοοτροπίας (mindset) και κουλτούρας για να διατηρηθεί η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων στο μέλλον. Κομβικό σημείο της προσέγγισής μας είναι ότι δε μεταδίδουμε απλά και μόνο πληροφορίες και γνώσεις σχετικά με τα παραπάνω θέματα, αλλά επιδιώκουμε τη συνεργασία με τα στελέχη των επιχειρήσεων και την ενεργό συμμετοχή τους σε εργαστήρια διαλόγου. Η αλλαγή κουλτούρας προϋποθέτει κυρίως την αλλαγή στάσης και συμπεριφοράς των στελεχών και λιγότερο την εκμάθηση εργαλείων.
SYSTEMIC ORGANIZATIONAL APPROACH
Συστημική Οργανωσιακή Προσέγγιση
Στην συμβουλευτική μας συνεργασία με τις επιχειρήσεις βασιζόμαστε στη μέθοδο της σύγχρονης συστημικής οργανωσιακής προσέγγισης (Systemic Organizational Approach).
Η προσέγγιση αυτή αντιλαμβάνεται τις οργανώσεις ως «ζωντανά» συστήματα συνεργασίας. Όπως όλα τα ζωντανά συστήματα αυτά μπορεί να είναι υγιή ή διαταραγμένα και μπλοκαρισμένα.
Μια επιχείρηση είναι ένα οργανικό σύστημα, μια πολύπλοκη οντότητα που στοχεύει στην επίτευξη καθορισμένων σκοπών μέσω συλλογικής συνεργασίας, με όλες τις πτυχές που ορίζουν αυτήν τη συνεργασία. Κατά συνέπεια δεν εξετάζουμε μόνο την «επίσημη» (formal) οργάνωση και τις διαδικασίες αλλά και την «άτυπη» (informal) λειτουργία της.
Εξετάζοντας π.χ. τις σχέσεις συνεργασίας των ομάδων και των επιπέδων ιεραρχίας που απαρτίζουν την εταιρία αναδεικνύονται σημεία τριβής και δυσλειτουργίες. Μέσα από αυτό το πρίσμα εξετάζουμε τις απόψεις των διαφόρων ομάδων π.χ. στα ακόλουθα ερωτήματα:
✔ Με ποιον τρόπο προετοιμάζεται η εταιρία μας για το μέλλον;
✔ Τι μας εμποδίζει να είμαστε (περισσότερο) επιτυχημένοι;
✔ Ποια είναι η αποστολή μας και πώς αυτή αλλάζει μέσα στο χρόνο;
✔ Πώς μας βλέπουν οι πελάτες μας; Πώς μας βλέπουν οι ανταγωνιστές μας;
✔ Ποια θέση έχουμε στην αγορά; Ποια θέση διεκδικούμε;
✔ Πώς διασφαλίζουμε μια επιτυχημένη πορεία στο μέλλον;
Τα αποτελέσματα της συμβουλευτικής προσέγγισης πολλές φορές μας εκπλήσσουν. Στην καλύτερη (αλλά πιο σπάνια) περίπτωση μας εκπλήσσουν θετικά, επειδή συμβαδίζουν με τις ρητές ή άρρητες υποθέσεις μας. Σε αρκετές περιπτώσεις, ωστόσο, μας εκπλήσσουν δυσάρεστα, επειδή αναδεικνύουν παρανοήσεις, παρερμηνείες ή και αποκλίσεις, δηλαδή δυσλειτουργικές μορφές συνεργασίας που οδηγούν σε απώλειες τριβής. Η προσέγγισή μας εστιάζει στο δίκτυο των σχέσεων που αναπτύσσονται μεταξύ των ανθρώπων και επηρεάζουν την οργάνωση, τις διαδικασίες, την ιεραρχία, την ηγεσία, τη συνεργασία, τις αξίες.
Με άλλα λόγια, την κουλτούρα μιας εταιρίας.
Η μέθοδος της συστημικής οργανωσιακής προσέγγισης είναι από τα πιο σύγχρονα και αποτελεσματικά εργαλεία για την αλλαγή κουλτούρας σε μια επιχείρηση. Εφαρμόζεται στα πλαίσια μετασχηματισμών, συγχωνεύσεων και αλλαγής διοίκησης. Τα δυνατά σημεία αυτής της μεθόδου είναι ότι τα μέλη της οργάνωσης
✔ συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία αλλαγής μέσω εργαστηρίων,
✔ αντιλαμβάνονται το όραμα της διοίκησης και το ρόλο που επιτελούν οι ίδιοι στην οργάνωση,
✔ έρχονται αντιμέτωποι με τις δυσλειτουργίες και τις προκλήσεις μέσω μελέτης περιπτώσεων,
✔ μειώνονται ανησυχίες και φόβοι αναφορικά με το μέλλον και τις αλλαγές που έπονται,
✔ και συμβάλλουν στην εξεύρεση προτάσεων και λύσεων.
Γίνονται έτσι οι ίδιοι φορείς αλλαγής. Οι αλλαγές είναι βιώσιμες γιατί υπάρχει ταύτιση και δέσμευση ως προς τη νέα πορεία της επιχείρησης.
“Culture eats strategy for breakfast”, έλεγε ο θεωρητικός του Management, Peter Drucker. Με άλλα λόγια, όσο καλή κι αν είναι μια επιχειρηματική στρατηγική, αν δεν υιοθετηθεί και δεν ενσωματωθεί στη μακροχρόνια κουλτούρα μιας εταιρίας είναι καταδικασμένη να αποτύχει.
Καθώς όλα αλλάζουν με μεγάλη ταχύτητα η διαμόρφωση μιας κουλτούρας, η οποία μπορεί να απαντήσει στις προκλήσεις αυτές, είναι θέμα οικονομικής επιβίωσης. Η στοχευμένη αλλαγή της κουλτούρας είναι εφικτή σήμερα σε πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα.
Πέρα από τις καθιερωμένες μεθόδους (σεμινάρια, παρουσιάσεις, ερωτηματολόγια, συνεντεύξεις), μεθοδολογικά, η προσέγγιση μας βασίζεται στο διάλογο και την συμμετοχή. Ένα από τα κεντρικά μεθοδολογικά εργαλεία μας είναι τα εργαστήρια (Workshops) στα οποία οι συμμετέχοντες αναπτύσσουν μια υπεύθυνη, ενεργή και συνειδητή στάση στα θέματα που απασχολούν την οργάνωση.
THE ELEPHANT AND THE RIDER
Ο Ελέφαντας και ο Αναβάτης
Η επιτυχία ενός μετασχηματισμού εξαρτάται από την στάση των ανθρώπων που τον σχεδιάζουν και τον υλοποιούν. Είναι σημαντικό να ταυτιστούν με αυτήν την αλλαγή και να θέλουν να την υλοποιήσουν. Στους τομείς της οικονομίας και της διοίκησης επιχειρήσεων, θεωρούμε αυτονόητο ότι όλες οι αποφάσεις βασίζονται στον ορθό λόγο, στην ανάλυση δεδομένων, στον υπολογισμό ρίσκων, στην σαφή επικοινωνία.
Αυτό όμως είναι μια αυταπάτη. Σήμερα γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι καθοδηγούνται στις αποφάσεις και στην στάση τους κυρίως από εμπειρίες και συναισθήματα και σε δεύτερο βαθμό από ορθολογικές σκέψεις.
Ο Αμερικανός καθηγητής ψυχολογίας Jonathan Haidt (Professor of Ethical Leadership at New York University Stern School of Business) συμπύκνωσε μακροχρόνιες έρευνες σε μία εικόνα, αυτή του ελέφαντα και του αναβάτη:
Ο αναβάτης συμβολίζει τον ορθολογισμό, τον σχεδιασμό, τη λογική, την αναλυτική σκέψη. Ο ελέφαντας συμβολίζει τα συναισθήματα, τα ένστικτα, τον αυθορμητισμό. Τις περισσότερες φορές δεν είναι ο αναβάτης που καθορίζει ποια κατεύθυνση θα πάρει, αλλά ο ελέφαντας.
Αυτή η γνώση αποτελεί τη βάση του σύγχρονου μάρκετινγκ και της διαφήμισης. Αλλά έχει μεγάλη σημασία και στην αντιμετώπιση και τη διαχείριση μεγάλων αλλαγών στις επιχειρήσεις. Τα περισσότερα έργα του Change Management αποτυγχάνουν επειδή αγνοούνται αυτές ακριβώς οι πτυχές. Κατά συνέπεια η «συνταγή» για μια πετυχημένη αλλαγή είναι: «Καθοδηγήστε τον αναβάτη, παρακινήστε τον ελέφαντα, διαμορφώστε το μονοπάτι».
Κατά τη διάρκεια της συστημικής οργανωτικής συμβουλευτικής και της ενεργού συμμετοχής σε εργαστήρια, οι ομάδες και η διοίκηση μπορούν να ξεπεράσουν αυτό το εμπόδιο και να αντιμετωπίσουν τα ουσιώδη ζητήματα της επιχειρηματικής ανάπτυξης.
